Chuyển đổi kỹ thuật số hiện là một trong những chủ đề kinh doanh nóng nhất trong chương trình nghị sự của công ty. Sự thật mà nói, các yếu tố quan trọng của Chuyển đổi số vẫn phải được vạch ra rõ ràng, và các lĩnh vực can thiệp trong môi trường doanh nghiệp do đó vẫn chưa được xác định. Chuyển đổi số không phải là về công nghệ.
Trong một bài báo gần đây, Alessandro Braga (Giám đốc điều hành của Talent Garden, mạng lưới làm việc chung lớn nhất châu Âu và điều phối viên khoa học của Thạc sĩ Chuyển đổi số của Trường Đổi mới TAG, đơn vị đào tạo của Talent Garden) đã xác định sáu trụ cột (mà ông gọi là ‘trục ‘) của Chuyển đổi kỹ thuật số: 3 bên trong công ty (con người, quy trình và công nghệ) và 3 bên ngoài (khách hàng, mối quan hệ và sản phẩm / dịch vụ).
Trong một bài báo đăng trên MIT Sloan Review, Peter Weill (Chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Hệ thống Thông tin tại Trường MIT Sloan) và Stephanie L. Woerner (Nhà khoa học nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Hệ thống Thông tin tại Trường MIT Sloan) đã xác định hai khía cạnh kinh doanh để đánh giá mức độ sẵn sàng kỹ thuật số của các tập đoàn: trải nghiệm khách hàng và hiệu quả hoạt động.
Nhìn chung, có một sự đồng thuận rõ ràng rằng Chuyển đổi kỹ thuật số không phải là về công nghệ, mà thực sự là về một phương thức kinh doanh mới và một cách tiếp cận mô hình doanh nghiệp mới. Như George Westerman tuyên bố:
“Khi nói đến chuyển đổi kỹ thuật số, kỹ thuật số không phải là câu trả lời. Chuyển đổi là câu trả lời”
Khung ‘Kim tự tháp chuyển đổi số‘
Từ kinh nghiệm thực tế của tôi (làm tư vấn quản lý hơn 8 năm, với nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực chiến lược, tổ chức, hệ thống kiểm soát quản lý và chuyển đổi công ty của công ty) và những tài liệu được tiếp cận trong vài năm qua, Tôi đã xây dựng một khuôn khổ: “Kim tự tháp chuyển đổi kỹ thuật số”. Tôi hy vọng điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc xác định các sáng kiến Chuyển đổi kỹ thuật số và giúp hiểu được tác động của công nghệ kỹ thuật số đối với các doanh nghiệp.
Kim tự tháp chuyển đổi số
Theo quan điểm của tôi, có 3 cấp độ mà Chuyển đổi kỹ thuật số cần được tiếp cận trong các doanh nghiệp:
- Chiến lược
- Thực thi
- Công nghệ
Một chương trình Chuyển đổi số hiệu quả phải bao gồm ít nhất hai trong ba cấp độ – và lý tưởng nhất là nó phải bao gồm (về lâu dài) từng cấp độ trong số 3 cấp độ.
Ví dụ: đưa ra định nghĩa về Mô hình kinh doanh ‘Kỹ thuật số’ mới, mà không được thực thi thông qua phương pháp Tiếp cận thị trường mới (Go-to-market), thì chỉ là một bài tập lý thuyết thuần túy. Vẫn ở mức trình bày ở cấp hội đồng quản trị và sẽ không thay đổi cách doanh nghiệp thực hiện. Mặt khác, việc triển khai một hệ thống CNTT mới (chẳng hạn như ERP hoặc CRM) hoặc thiết lập một dự án thương mại điện tử độc lập không phải là một sáng kiến Chuyển đổi số, nếu đây không phải là một phần của chuyển đổi Mô hình hoạt động tổng thể hoặc của một cách tiếp cận Tiếp cận thị trường mới.
Điều quan trọng là phải thừa nhận rằng mỗi cấp độ 3 của kim tự tháp có ảnh hưởng mạnh mẽ đến (và thực sự xác định) các yếu tố khác của khung chuyển đổi số này.
Trên thực tế, một chương trình Chuyển đổi số thành công đòi hỏi một cách tiếp cận “hệ thống” để nắm bắt một sáng kiến thực sự mang tính chuyển đổi. Chỉ riêng chiến lược, thực thi hoặc công nghệ không thể chuyển đổi một công ty: chỉ có đánh giá tổng hợp (ít nhất) hai trong số các yếu tố mới có thể chuyển đổi công ty.
Có 5 khối cấu thành trong Kim tự tháp chuyển đổi số, đó là:
- Mô hình kinh doanh / Chiến lược kinh doanh
- Mô hình vận hành
- Hoạt động tác nghiệp
- Tiếp cận-thị trường
- Công nghệ
Mỗi yếu tố đều có liên quan và mối quan hệ giữa các yếu tố phải được xem xét trong các sáng kiến Chuyển đổi số. Trên thực tế, một cách mới để ‘kinh doanh’ (cả trong công ty và liên quan đến thị trường) là cách một chương trình Chuyển đổi số hoạt động đúng cách.
Trên thực tế, công nghệ tác động đến Mô hình vận hành và Hoạt động tác nghiệp của công ty, cũng như hỗ trợ sự phát triển của Thị trường tiếp cận (ví dụ: thông qua phương pháp tiếp cận kênh mới hoặc thông qua việc xem xét danh mục sản phẩm hoặc các tính năng của sản phẩm). Tương tự, việc triển khai Mô hình Kinh doanh đòi hỏi phải xác định (và sự phát triển) của các Mô hình vận hành cụ thể, Hoạt động tác nghiệp và Phương pháp tiếp cận Thị trường.
Lớp 1: Chiến lược (Mô hình kinh doanh)
Với tư cách là Nhà tư vấn chiến lược, tôi không thể nhấn mạnh đủ tầm quan trọng của Chiến lược trong các quy trình Chuyển đổi số. (Nhân tiện, không có cái gọi là Chiến lược số: chỉ có Chiến lược kinh doanh trong môi trường được tăng cường bởi kỹ thuật số).
Khi xác định Chiến lược kinh doanh trong môi trường kỹ thuật số (hoặc hỗ trợ kỹ thuật số), các doanh nghiệp phải đánh giá các cơ hội và tác động (cũng như các mối đe dọa tiềm ẩn) của Mô hình kinh doanh hỗ trợ công nghệ (hoặc Mô hình kinh doanh kỹ thuật số), chẳng hạn như (nhưng không giới hạn ở ):
- Kinh doanh nền tảng và thị trường
- Sự phát triển của mô hình sở hữu (với sự chuyển đổi từ quyền sở hữu sang quyền truy cập, thông qua các mô hình trả tiền cho mỗi lần sử dụng)
- Các dịch vụ giá trị gia tăng thông qua công nghệ kỹ thuật số
- Sản phẩm (và dịch vụ) dựa trên dữ liệu
Lớp 2: Thực thi
Không biết có đúng Sir Winston Churchill thực sự đã nói “Dù chiến lược đẹp đẽ đến mấy, thỉnh thoảng bạn nên nhìn vào kết quả”, nhưng vấn đề ở đây là rõ ràng: thực thi là chìa khóa để chuyển đổi công ty và các chương trình Chuyển đổi số không hoạt động khác biệt.
Trên thực tế, việc điều hành hoạt động theo hai hướng: bên trong công ty và bên ngoài công ty (hướng ra thị trường, hoặc những thị trường mà công ty sẵn sàng phục vụ).
Có 3 khối xây dựng thực thi:
- Mô hình hoạt động công ty
- Mô hình vận hành của hoạt động
- Phương pháp tiếp cận thị trường
Mỗi khối yêu cầu phải tìm hiểu sâu cụ thể, vì mỗi khối trong số 3 khối xây dựng thực sự được tạo ra từ các phần tử khác và mỗi khối trong số chúng cần được chú ý đặc biệt khi phát triển sáng kiến Chuyển đổi kỹ thuật số.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần ghi nhớ là, ở cấp độ này, chiến lược được xác định được thực hiện thông qua các yếu tố chính của một công ty:
- Sản phẩm và Khách hàng: xác định ưu đãi của doanh nghiệp (xem xét các yếu tố chính, chẳng hạn như giá bán, kênh phân phối, cách tiếp cận quảng bá và truyền thông, đề xuất giá trị sản phẩm hỗ trợ kỹ thuật số, v.v.)
- Tổ chức, Thủ tục và Công cụ, mà – thông qua Mô hình Hoạt động – phác thảo cấu trúc của công ty và cách thức hoạt động
- Hoạt động tác nghiệp, cấu thành cách thức công ty hiện thực hóa các sản phẩm (và dịch vụ) sẵn sàng đưa vào thị trường.
Tất nhiên, những yếu tố đó là thành phần tiêu chuẩn của việc thực thi chiến lược và không chỉ phù hợp trong bối cảnh Chuyển đổi số. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nhấn mạnh rằng trong bối cảnh này, họ yêu cầu một cách tiếp cận cụ thể thông qua việc đánh giá tác động của kỹ thuật số và công nghệ. Ví dụ: “sản phẩm” trong ngữ cảnh được hỗ trợ kỹ thuật số như nền tảng chia sẻ xe hơi là gì? Đó có phải là dịch vụ được cung cấp, thời gian đến điểm đến cuối cùng, khả năng tiếp cận xe, thời gian cần thiết, v.v.? Và hãy cân nhắc rằng chính định nghĩa về “sản phẩm” sau đó có tác động đến định nghĩa về giá cả, giá trị được cung cấp, sản phẩm cốt lõi cung cấp, v.v.
Lớp 2: Thực thi
Không biết có đúng Sir Winston Churchill thực sự đã nói “Dù chiến lược đẹp đẽ đến mấy, thỉnh thoảng bạn nên nhìn vào kết quả”, nhưng vấn đề ở đây là rõ ràng: thực thi là chìa khóa để chuyển đổi công ty và các chương trình Chuyển đổi số không hoạt động khác biệt.
Trên thực tế, việc điều hành hoạt động theo hai hướng: bên trong công ty và bên ngoài công ty (hướng ra thị trường, hoặc những thị trường mà công ty sẵn sàng phục vụ).
Có 3 khối xây dựng thực thi:
- Mô hình hoạt động công ty
- Mô hình vận hành của hoạt động
- Phương pháp tiếp cận thị trường
Mỗi khối yêu cầu phải tìm hiểu sâu cụ thể, vì mỗi khối trong số 3 khối xây dựng thực sự được tạo ra từ các phần tử khác và mỗi khối trong số chúng cần được chú ý đặc biệt khi phát triển sáng kiến Chuyển đổi kỹ thuật số.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần ghi nhớ là, ở cấp độ này, chiến lược được xác định được thực hiện thông qua các yếu tố chính của một công ty:
- Sản phẩm và Khách hàng: xác định ưu đãi của doanh nghiệp (xem xét các yếu tố chính, chẳng hạn như giá bán, kênh phân phối, cách tiếp cận quảng bá và truyền thông, đề xuất giá trị sản phẩm hỗ trợ kỹ thuật số, v.v.)
- Tổ chức, Thủ tục và Công cụ, mà – thông qua Mô hình Hoạt động – phác thảo cấu trúc của công ty và cách thức hoạt động
- Hoạt động tác nghiệp, cấu thành cách thức công ty hiện thực hóa các sản phẩm (và dịch vụ) sẵn sàng đưa vào thị trường.
Tất nhiên, những yếu tố đó là thành phần tiêu chuẩn của việc thực thi chiến lược và không chỉ phù hợp trong bối cảnh Chuyển đổi số. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nhấn mạnh rằng trong bối cảnh này, họ yêu cầu một cách tiếp cận cụ thể thông qua việc đánh giá tác động của kỹ thuật số và công nghệ. Ví dụ: “sản phẩm” trong ngữ cảnh được hỗ trợ kỹ thuật số như nền tảng chia sẻ xe hơi là gì? Đó có phải là dịch vụ được cung cấp, thời gian đến điểm đến cuối cùng, khả năng tiếp cận xe, thời gian cần thiết, v.v.? Và hãy cân nhắc rằng chính định nghĩa về “sản phẩm” sau đó có tác động đến định nghĩa về giá cả, giá trị được cung cấp, sản phẩm cốt lõi cung cấp, v.v.